“ความอ้วน” ภัยเงียบนำพาปัญหาสุขภาพ

ความอ้วน(Obesity) ภัยเงียบที่จะนำไปสู่ปัญหาสุขภาพในหลายด้านทั้งทางกายและจิตใจภาวะน้ำหนักเกินหรือภาวะอ้วนนั้นจะดูที่ค่า ดัชนีมวลกาย(BMI)BMI คำนวณได้จาก น้ำหนักตัวที่มีหน่วยเป็นกิโลกรัมหารด้วยส่วนสูงที่มีหน่วยเป็นเมตรยกกำลังสอง
BMI มากกว่า 25 คือภาวะน้ำหนักเกิน
BMI มากกว่า 30 คือภาวะอ้วน

ภาวะน้ำหนักเกินและความอ้วนมีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างมากในปัจจุบันซึ่งเป็นผลมาจากการบริโภคที่ไม่ถูกต้องทั้งชนิด ปริมาณ และช่วงเวลาในแต่ละวัน อีกทั้งสภาพความเป็นอยู่ที่สะดวกสบายมากขึ้นทำให้คนเราขาดการออกกำลังกายที่เหมาะสมและพอเพียงเมื่อเทียบกับในอดีต มีการสำรวจทั่วโลกพบว่าภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในเด็กช่วงอายุ 5-19 ปี เพิ่มมากขึ้นถึง 4 เท่า ในช่วง 40 ปีที่ผ่านมา

ภาวะน้ำหนักเกินและความอ้วนเกิดจากหลายปัจจัยร่วมกัน

• กรรมพันธุ์และครอบครัว ยีนเป็นตัวควบคุมตั้งแต่การย่อยการดูดซึมอาหารที่รับประทานเข้าไป การเปลี่ยนอาหารที่รับประทานนั้นเป็นพลังงาน การนำพลังงานนั้นไปใช้ ท้ายสุดคือการกระจายตัวสะสมของไขมันตามส่วนต่างๆของร่างกาย นอกจากเรื่องยีนที่กำหนดแล้ว สมาชิกในครอบครัวก็มีผลต่อพฤติกรรมการบริโภคทั้งประเภทอาหารและปริมาณ ซึ่งมักจะทานในแบบที่คล้ายๆกันในแต่ละครอบครัว
• การใช้ชีวิตการชอบบริโภคอาหารที่ไม่มีคุณคุณภาพ อาหารที่มีแคลลอรี่สูง เครื่องดื่มที่มีน้ำตาล ขาดการรับประทานผักและผลไม้
• กิจกรรมประจำวันที่ไม่มีการเคลื่อนไหว ไม่ออกกำลังกาย
• โรคประจำตัวเช่น เช่นโรคที่มีความผิดปกติของฮอร์โมนในร่างกายเช่น ไทรอยด์เป็นต้น
• ยาบางชนิด เช่นยาสเตียรอยด์ ยาทางจิตเวช
• อายุที่มากขึ้น การเผาผลาญลดลง
• นอนหลับไม่เพียงพอ
• ความเครียด

โรคแทรกซ้อนจากความอ้วน

1. โรคหัวใจและอัมพาต
2. เบาหวาน
3. มะเร็ง
4. โรคทางเดินอาหาร
5. โรคไขมันเกาะตับ
6. ข้อเสื่อม
7. สี่ยงต่อโควิดรุนแรง

โดยสรุปผลกระทบจากภาวะอ้วน

1. ด้านจิตใจ ( ความสวยงาม, แก่ก่อนวัย, ขาดความมั่นใจในการเข้าสังคม, ภาวะซึมเศร้า)
2. ด้านสุขภาพร่างกาย ( โรคหัวใจ,เบาหวาน,ความดันโลหิตสูง,อัมพาต,มะเร็ง,โรคตับและอื่นๆ)

ทุกคนมีภาวะน้ำหนักเกินมีความจำเป็นเร่งด่วนที่จะต้อบพบแพทย์เพื่อตรวจหาภาวะเสี่ยงที่จะเกิดภาวะเมตาบอลิคซินโดรม ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่จำนำไปสู่ปัญหาสุขภาพมากมายหลายชนิดตามที่ได้กล่าวไปแล้วข้างต้น โดยการตรวจร่างกายและตรวจเช็คเลือดเพื่อหาความผิดปกติ

ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการลดน้ำหนักมีหลายอย่างเช่น กรรมพันธุ์ โรคประจำตัว วิถีการใช้ชีวิต กิจกรรมในชีวิตประจำวัน รวมไปถึงการออกกำลังกายที่ถูกต้องเหมาะสมในแต่ละช่วงวัย ดังนั้นผู้ที่มีภาวะน้ำหนักเกินมีความจำเป็นที่ต้องให้แพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญให้คำแนะนำและติดตามการควบคุมน้ำหนักเพื่อให้ได้ประสิทธิภาพและมีความปลอดภัยสูงสุด

นพ. สมนึก กล่ำทวี (แพทย์เฉพาะทางผิวหนัง)