การบาดเจ็บของเอ็นไขว้หน้า

เส้นเอ็นไขว้หน้าหรือ ACL (Anterior Cruciate Ligament) เป็นหนึ่งในเส้นเอ็นสำคัญในหัวเข่ามีความสำคัญในการรักษาเสถียรภาพของข้อเข่า โดยเฉพาะในกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหวเร็วและแรง เช่น การวิ่ง การกระโดด และการเปลี่ยนทิศทางอย่างรวดเร็ว การบาดเจ็บที่ ACL มักเกิดขึ้นจากการเคลื่อนไหวที่ผิดธรรมชาติหรือมีการถูกกระแทกอย่างแรงที่หัวเข่า ซึ่งสามารถนำไปสู่การบาดเจ็บที่รุนแรงและต้องการ การรักษาที่ละเอียดอ่อน อาการบาดเจ็บของ ACL มักจะประกอบด้วยความรู้สึกปวด บวม เยียดงอหัวเข่าไม่ได้ และมีความไม่มั่นคงในข้อเข่า

การปฏิบัติเบื้องต้นเมื่อเกิดการบาดเจ็บเส้นเอ็นไขว้หน้า

1. พักการใช้งาน หลีกเลี่ยงการใช้ขาที่บาดเจ็บเพื่อป้องกันไม่ให้อาการแย่ลง
2. ประคบน้ำแข็ง ใช้น้ำแข็งประคบที่บริเวณเข่าที่บาดเจ็บเพื่อลดอาการบวมและปวด โดยประคบครั้งละประมาณ 15-20 นาที ทุก 2-3 ชั่วโมง
3. ยกขาสูง ยกขาขึ้นเหนือระดับหัวใจเมื่อพัก เพื่อลดการบวม
4. พันผ้ายืด ใช้ผ้ายืดพันรอบเข่าเพื่อช่วยลดอาการบวม แต่ไม่ควรพันแน่นเกินไป

การรักษา

1. พบแพทย์ ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้อง แพทย์อาจใช้ MRI หรือ X-ray เพื่อตรวจสอบขอบเขตของการบาดเจ็บ
2. การฟื้นฟูสมรรถภาพ แพทย์อาจแนะนำให้ทำกายภาพบำบัดเพื่อฟื้นฟูความแข็งแรงและความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อรอบเข่า
3. การผ่าตัด ในกรณีที่เอ็นไขว้หน้าขาดอย่างรุนแรง อาจจำเป็นต้องทำการผ่าตัดเพื่อซ่อมแซมเอ็น ซึ่งตามมาด้วยการฟื้นฟูสมรรถภาพระยะยาว

การผ่าตัดเส้นเอ็นไขว้หน้า (ACL) เป็นการรักษาทั่วไปสำหรับการบาดเจ็บที่รุนแรงของ ACL โดยเฉพาะในกรณีที่เส้นเอ็นขาดหรือเสียหายจนไม่สามารถฟื้นตัวได้เอง การผ่าตัดมักมีวัตถุประสงค์เพื่อฟื้นฟูเสถียรภาพของข้อเข่าและฟื้นฟูการทำงานปกติของข้อเข่า วิธีการผ่าตัดส่วนใหญ่ที่ใช้คือการสร้างเส้นเอ็นใหม่ (reconstruction) แทนการซ่อมเส้นเอ็นที่เสียหาย ซึ่งมักทำได้ด้วยวิธีการดังนี้

• การผ่าตัดผ่านกล้อง (Arthroscopic Surgery) ใช้กล้องส่องข้อที่มีขนาดเล็กในการผ่าตัดเพื่อให้สามารถเข้าถึงข้อเข่าและทำการผ่าตัดด้วยการเจาะรูเล็ก ๆ ที่ข้อเข่า ลดการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อโดยรอบ
• การติดตั้งเส้นเอ็นใหม่ เส้นเอ็นใหม่จะถูกติดตั้งในตำแหน่งของ ACL เดิมและยึดให้แน่นด้วยสกรูหรืออุปกรณ์ยึดติดพิเศษ

การฟื้นฟู

• การฟื้นฟูสมรรถภาพหลังผ่าตัดอาจใช้เวลา 6 -12 เดือน ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการบาดเจ็บและความสามารถในการฟื้นตัวของร่างกาย
• ผู้ป่วยจะต้องทำการกายภาพบำบัดตามโปรแกรมที่แพทย์แนะนำเพื่อคืนความแข็งแรงและความยืดหยุ่นให้กับเข่า

การดูแลที่เหมาะสมและการรักษาที่ถูกต้องจะช่วยให้สามารถกลับมาทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ตามปกติและลดความเสี่ยงในการบาดเจ็บซ้ำได้

ให้ความรู้โดย :  นายแพทย์บัณฑิต สิมะเกษม (แพทย์เฉพาะทางกระดูกและข้อ)